જન્માષ્ટમી એ ભક્તિ, આનંદ અને સંસ્કૃતિનો પાવન પર્વ છે, જે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના જન્મદિવસ તરીકે સમગ્ર ભારતમાં અને ખાસ કરીને ગુજરાતમાં ઊજવાય છે. દરેક વર્ષે ભાદરવા માસની અઠમના દિવસે, જયારે મધરાતે શ્રીકૃષ્ણ જન્મે છે, ત્યારે સમગ્ર દેશ "હરિ બોલ"ના નાદથી ગુંજી ઊઠે છે. જન્માષ્ટમી એ માત્ર ધાર્મિક પર્વ જ નથી, પણ એ આપણા જીવનમાં ધર્મ, નૈતિકતા અને પ્રેમના સંદેશ આપતી એક જીવનશૈલી છે.
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો અવતાર અને જન્મની કથા
શ્રીકૃષ્ણનો જન્મ દૂષિત કળિયુગમાં ધર્મની સ્થાપના માટે થયો હતો. દેવકી અને વસુદેવના ઘરમાં જન્મેલા શ્રીકૃષ્ણે કન્હૈયા રૂપે ગોકુલમાં દમોદર બનીને બાળલીલાઓ કરી અને સંપૂર્ણ જીવનમાં ધાર્મિક અને નૈતિક મૂલ્યોનો અભ્યાસ કર્યો. જન્માષ્ટમી એ આપણા માટે એ સંદેશ લાવે છે કે અંધકારમાંથી પ્રકાશ તરફ જવાનું નામ જીવન છે.
ગુજરાતમાં જન્માષ્ટમીની ઉજવણી
જન્માષ્ટમી ગુજરાતમાં અત્યંત ધૂમધામથી ઊજવાય છે. દ્વારકા, જે શ્રીકૃષ્ણનું પૌરાણિક નગરીરૂપ સ્થાન છે, ત્યાં હજારો ભક્તો ભેગા થાય છે. અહીં વિશેષ પાળકી યાત્રા, ભજન સંધ્યા, રાસ-ગર્વા અને મકાનોમાં દેહલી પર તુલસી અને મોરના પાંદાથી શણગાર થતો હોય છે. ખાસ કરીને રાત્રિના 12 વાગ્યે કૃષ્ણ જન્મની ઘોષણા સાથે ભક્તોમાં એક નવી ઉર્જા પ્રસરે છે.
દહીં હાંડી અને બાળલીલાઓ
જન્માષ્ટમી દરમિયાન સૌથી રસપ્રદ પ્રસંગોમાંથી એક છે “દહીં હાંડી”. યુવાનોનો સમૂહ પિરામિડ બનાવીને ઊંચે લટકાવેલી દહીં હાંડી તોડીને શ્રીકૃષ્ણની બાળલીલાનું અનુકરણ કરે છે. એમાં આનંદ, સ્પર્ધા અને ભક્તિ ત્રણે એકસાથે જોવા મળે છે. ગુજરાતના ગામડાઓમાં બાળકો લાડકવાયાં તરીકે કૃષ્ણના વેશમાં શોભાયાત્રાઓમાં ભાગ લે છે.
ઉપવાસ અને પૂજા વિધિ
જન્માષ્ટમીના દિવસે ઘણા ભક્તો ઉપવાસ રાખે છે. રાત્રિના સમયે કૃષ્ણ જન્મ વખતે વિઘ્નહર્તા ગણેશનું સ્મરણ કરીને પુજન શરૂ થાય છે. મંદિર અને ઘરોમાં કીર્તન, શૃંગાર અને ઝાંખીઓનું આયોજન થાય છે. શ્રીકૃષ્ણને ભોગ સ્વરૂપે મકખણ, તુલસી, ધૂપ અને પંજરી ચઢાવવામાં આવે છે. જન્માષ્ટમી એ ભક્તિ અને શ્રદ્ધાનો એક ઉત્સવ બની રહે છે.
શ્રીમદ ભાગવતના પાઠ
જન્માષ્ટમી દરમિયાન ઘણા ભક્તો શ્રીમદ ભાગવતનું પાઠ કરાવે છે. કૃષ્ણ લિલાઓનું વર્ણન, રાસલીલા, ગીતા ઉપદેશ વગેરે આપણા જીવનને આધ્યાત્મિક ઊંચાઈ આપે છે. આ પાઠ આપણને જીવનના સાચા માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે.
આધુનિક સમયમાં જન્માષ્ટમીનું મહત્વ
આજના યુગમાં પણ જન્માષ્ટમી એ એક એવો પર્વ છે જે આપણને જીવનમાં નૈતિકતા, ધૈર્ય અને ભક્તિનો માર્ગ બતાવે છે. તંત્રજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીના સમયમાં, કૃષ્ણના ઉપદેશ આજે પણ એટલાં જ સત્વાવાન છે. “કર્મ કર, પરિણામની ચિંતા ન કર” જેવો સંદેશ આજે પણ જીવનમાં અગત્યનો છે.
નિષ્કર્ષ
જન્માષ્ટમી એ માત્ર ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો જન્મદિવસ નથી, પણ જીવન જીવવાની એક રીત છે. એ ભક્તિનો, પ્રેમનો અને ન્યાયનો પર્વ છે. આજે જ્યારે સમાજ અશાંતિથી ભરેલો છે ત્યારે જન્માષ્ટમી આપણને એક આત્મિક શાંતિ તરફ દોરી જાય છે. આવો, આપણે પણ આ પાવન દિવસે શ્રીકૃષ્ણના ગુણો સ્વીકારીને જીવનમાં ધર્મ અને પ્રેમનો માર્ગ અપનાવીએ.
શ્રીકૃષ્ણ જન્માષ્ટમીની હાર્દિક શુભેચ્છાઓ!
No comments:
Post a Comment